https://picasaweb.google.com/olgandroscinema/Ammolohos_skalario_08_2011?authkey=Gv1sRgCOzSuvv4j6CcjQE (για περισσότερες φωτογραφίες)

Απολογισμός εργασιών προγράμματος εθελοντικής εργασίας

4 έως 20 Αυγούστου 2011,

Άνδρος, 24/8/2011

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το Σάββατο 21/8/2011 το πρόγραμμα εθελοντικής εργασίας της ΕΛΙΞ, σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο Άνδρου, με την υποστήριξη του Δήμου Άνδρου, χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και αντικείμενο, τον καθαρισμό, μερική αναστήλωση, αποτύπωση και σήμανση του αγγειοπλαστείου Κοζανίτη στον Αμμόλοχο. Το πρόγραμμα υποστηρίχθηκε επιστημονικά από τον ερευνητή Γιώργο Σπέη και την αρχαιολόγο Ειρήνη Γαβριλάκη, καθώς και από τους Ευάγγελο Παπαδάκη, μηχανολόγο ηλεκτρολόγο, Σταύρο Βιδάλη, αρχιτέκτονα και φωτογραφικά από τον Αλέξανδρο Μαβή.
Το τσουκαλάδικο του Κοζανίτη σύμφωνα με προφορικές πληροφορίες … ξεκινά τη λειτουργία του στα τέλη του 19ου αιώνα και εγκαταλείπεται κατά τη δεκαετία του 1970, αφού έχει ήδη φιλοξενήσει τρεις γενιές αγγειοπλαστών. Αποτελεί ένα από τα επτά σήμερα καταγεγραμμένα αγγειοπλαστεία της Άνδρου. Η σημασία του έγκειται στο γεγονός ότι πιθανότατα δημιουργήθηκε πριν εγκατασταθούν οι Σιφνιοί κεραμοποιοί στην Άνδρο, διατηρώντας έτσι ίσως στοιχεία από την ντόπια παράδοση πριν την εξάπλωση των τεχνικών από τη Σίφνο.
Μετά την πρώτη επιφανειακή έρευνα όταν εντοπίσθηκε το 2008 και τη σχετική περιγραφή, η επίπονη εργασία των εθελοντών είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση των φερτών υλικών που είχαν συσσωρευτεί σε αυτό, φέρνοντας στο φως τις μόνιμες εγκαταστάσεις, τον κινητό εργαλειακό εξοπλισμό και άφθονη χαρακτηριστική κεραμική, επιτρέποντας τη σχεδιαστική και φωτογραφική αποτύπωση και την ένταξή του σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα μελέτης της παραδοσιακής / πρωτοβιομηχανικής κεραμικής παραγωγής, η οποία μέχρι πρότινος μας ήταν άγνωστη.

Απολογισμός εργασιών εθελοντών προγράμματος:
Γενικά ο χώρος μετά από τουλάχιστον 40 χρόνια εγκατάλειψης αλλά και γενικότερα ερήμωσης της περιοχής είχε γεμίσει από πυκνή βλάστηση. Οι στεγασμένοι χώροι είχαν χρησιμοποιηθεί σαν προσωρινοί σταύλοι αιγοπροβάτων, γεγονός εξαιτίας του οποίου υπήρχε στους χώρους πολύ κοπριά αλλά βρέθηκαν και σκελετοί ζώων. Αναλυτικότερα πραγματοποιήθηκαν οι εξής εργασίες :
1. Καθαρίστηκε ο εσωτερικός χώρος κι έτσι εντοπίσθηκαν οι θέσεις των δύο κεραμικών τροχών, ενώ βρέθηκαν τα υπολείμματά τους. Ειδικά βρέθηκαν θαμμένες οι σκαλιστές θέσεις, οι τρύπες έδρασης των αξόνων αλλά και οι βάσεις των αξόνων, δύο εκ των οποίων είναι κατασκευασμένοι σίγουρα σε τοπικό σιδερά. Επίσης βρέθηκαν τα πανωτρόχια από ξύλο και τμήματα από έναν άξονα.
2. Καθαρίστηκε ο χώρος όπου κονιορτοποιούσαν το χώμα για τη χρήση στην αγγειοπλαστική. Βρέθηκε ο κόπανος που χρησιμοποιούσαν.
3. Καθαρίστηκε ο χώρος που ο αγγειοπλάστης χρησιμοποιούσε σαν αποθήκη με κρασί, τσίπουρο, σύκα και άλλα. Εκεί βρέθηκε ένα πιάτο δικής τους κατασκευής αλλά και σπασμένο πιθάρι, πιθανόν από εκείνα που χρησιμοποιούσαν για την αποθήκευση.
4. Καθαρίστηκε το παλιό καμίνι και βρέθηκαν διάφορα σπασμένα αγγεία μέσα σε αυτό. Σημαντικό είναι τμήμα κεραμικής κυψέλης (καμπάνα) με επιγραφή, προφανώς του ιδιοκτήτη του μελισσιού γιατί τα αρχικά αυτά δεν αντιστοιχούν στο όνομα κανενός από τους κεραμίστες. Επίσης βρέθηκαν αγγεία σπασμένα με εγχάρακτο διακόσμηση, που απαιτούν εκ νέου μελέτες.
5. Καθαρίστηκε το νεότερο καμίνι όπου βρέθηκε η οροφή που είχε κατακρημνιστεί. Το γεγονός αυτό επέτρεψε τον σχεδιασμό και την αναπαράσταση του σχεδιαστικά αποκαλύπτοντας ένα καμίνι ιδιαίτερου τύπου έξω από το τυπικό παραδοσιακό καμίνι. Σημαντικό επίσης εύρημα, το «κλειδί» της οροφής.
6. Καθαρίστηκε ο χώρος όπου υπήρχε ο χειρόμυλος για τη δημιουργία της αλοιφής για το αλείφωμα των αγγείων καθώς και η αυλή με τις γούρνες.
7. Έγινε μερική αποκατάσταση των τοιχίων τα αυλής, ενώ επισκευάστηκε και τμήμα της οροφής της στεγασμένης αυλής. Επίσης τοποθετήθηκαν προστατευτικά πλέγματα στις εισόδους του κτηρίου, ώστε να μην εισέρχονται ζώα.
8. Καθαρίστηκε το μονοπάτι μέχρι το πατητήρι στην άλλη πλευρά της ρεματιάς. Αυτό ήταν ο κεντρικός δρόμος που ένωνε τον Αμόλοχο με τα χωριά χαμηλότερα αλλά και με τους νερόμυλους στους Φρουσαίους. Έτσι αναδεικνύεται η θέση του εργαστηρίου που αν και σήμερα βρίσκεται τελείως ξέμακρα, την εποχή της λειτουργίας του βρισκόταν πάνω στον κεντρικό δρόμο επικοινωνίας του Αμμόλοχου με τον έξω κόσμο. Τέλος, τοποθετήθηκε σήμανση.

Προς τιμήν των εθελοντών διοργανώθηκε αποχαιρετιστήριο γεύμα στο Γαύριο στην ταβέρνα Μπατή, στην οποία συμμετείχαν η πρόεδρος της ΕΛΙΞ, Ελένη Γαζή και εκπρόσωποι του Ερευνητικού Κέντρου Άνδρου, ενώ δόθηκαν αναμνηστικά διπλώματα στους εθελοντές.

Γενικότερα, ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η συμβολή τους στην ολοκλήρωση των προγραμμάτων και απευθύνονται σε αυτούς θερμές ευχαριστίες στους :

-Κατερίνα Τζουάνου, αντιδήμαρχο Υδρούσας
-Φρατζέσκο Αθανασίου, δημοτικό σύμβουλο,
-Τάσσο Βούρλα, ξενοδοχείο Holiday, καθώς και τον οδηγό Δημήτριο Μαμάη,
-Αθανασίου Καλλιόπη, πρόεδρο τοπικού συμβουλίου Αμμολόχου,
-Ιάκωβο Παπαδημητρίου,
-Ιάκωβο Πέτσα,
-Γεώργιο Τριδήμα καθώς επίσης,
-την Καϊρειο Βιβλιοθήκη και την Ειρήνη Δάμπαση για τη φιλοξενία των ευρημάτων
-το Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου, κα Κορρέ Μαρία
-το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Γουλανδρή

-Αθηνά Κοζανίτου

-Λίτσα Χρηστίδη