Κείμενο: Άννα Καλατζή
Φωτογραφίες: Άννα Καλατζή, Δέσποινα Χατζόγλου
Απόδοση στα Αγγλικά: Βιολάντη Βρατσάνου

Η 13η πεζοπορία φροντίδας και τελευταία του 2022 που πραγματοποιήθηκε την επομένη των Χριστουγέννων, στις 26/12/2022, σε μία συνδυαστική διαδρομή τμημάτων μονοπατιών 9b, 9, 10, 1, 1c, με αφετηρία και λήξη το καταπράσινο χωριό των Μενήτων, έμελλε να γίνει με εντελώς καλοκαιρινό καιρό. Με τη συμμετοχή 11 πεζοπόρων που συνειδητά επέλεξαν να περάσουν τα Χριστούγεννα στο νησί και όχι σε κάποιο αστικό κέντρο, η πεζοπορία ξεκίνησε στις 10.00 το πρωί, μετά τις καθιερωμένες συστάσεις της ομάδας.

Η διαδρομή, με μεγάλες εναλλαγές τοπίου, ρεματιές, καταπράσινη οργιώδη βλάστηση, αγροτικό τοπίο, καταπληκτικές θέες, αλλά και αστικό ανδριώτικο τοπίο με αρχοντικά σπίτια και περιποιημένους κήπους, ξεκίνησε, μέσω του λιθόστρωτου παραδοσιακού μονοπατιού, από τη ρεματιά των Μενήτων και συνέχισε ψηλά προς τις Άνω Μένητες, διαχίζοντας μέρος του απλωμένου χωριού των Μενήτων, το οποίο όσο ανεβαίναμε τόσο μας χάριζε τον άπλετη θέα στο καταπράσινο κάμπο και την οργιώδη βλάστηση της ρεματιάς, που αφήναμε πίσω μας, με τα πορτοκαλοπερίβολα, τις μανταρινιές και τις λεμονιές να δίνουν στο σκηνικό τις χρωματιστές πινελιές των καρπών τους. Χρώματα και αρώματα των Μενήτων, άρχισαν να μένουν πίσω, καθώς πλέον ξεμακραίναμε και μπαίναμε σε καθαρά αγροτικό τοπίο, ανηφορίζοντας μετά τη πηγή Βρυσάρα, το μικρό καταρράκτη των Μενήτων και τη πηγή του Ζαννάκη. Η θέα όμως προς τα πίσω, της χερσονήσου της Χώρας, έκοβε την ανάσα. την οποία προσπαθούσαμε να πάρουμε κάθε φορά που η ανηφόρα μας ανάγκαζε να σταματήσουμε.

Φτάνοντας ψηλά σε ένα τριγωνικό οροπέδιο, στη διασταύρωση με το μονοπάτι 9, που διασχίζει παράλληλα το Πέταλο, ερχόμενο από το Άνω Απροβάτου, την Άνω Παλαιόπολη και τον Άνω Πιτροφό, συνεχίσαμε τη πορεία μας στο μονοπάτι αυτό με κατεύθυνση τις Στραπουριές. Τώρα πλέον βαδίζαμε σε καθαρά ανδριώτικο αγροτικό τοπίο, ξερό και φρυγανώδες, με αιμασιές με λάινα, αμυγδαλιές και ξηρολιθικά κτίσματα τριγύρω από τη στενή που διασχίζαμε και τη θέα της αρχοντικής πρωτεύουσας σταθερά μπροστά μας. Φτάνοντας στο Γήπεδο στις Στραπουριές, συνεχίσαμε απέναντι το μονοπάτι 10, ερχόμενο από Αποίκια και Ευρουσιές, με κατεύθυνση προς Μεσαθούρι, όπου συναντήσαμε το μονοπάτι 1, το οποίο ακολουθήσαμε με κατεύθυνση προς Μένητες, διασχίζοντας το χωριό των Λαμύρων.

Ο Πύργος του «Αθηναίου»
Στο πέρασμα μας από το Μεσαθούρι και τα Λάμυρα, αξιοσημείωτη είναι η στάση μας στο Μεσαθούρι, για ξεκούραση στο πλάτωμα μπροστά από το περίφημο Πύργο του «Αθηναίου», χτισμένο από το 1920 σε νεοκλασσικό στυλ, μαρτυρία μέσα στα χρόνια του πλούτου και του εκλεπτυσμένου γούστου του ιδιοκτήτη του Ιωάννη Αθηναίου, πλούσιου Ανδριώτη από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, απ’ όπου έφερε και τη τέχνη και τα μυστικά της ζαχαροπλαστικής, στα οποία οφείλεται η υψηλή ποιότητα των ανδριώτικων γλυκών. Στο τεράστιο κήπο του πύργου, μπορούμε μέχρι και σήμερα να δούμε τη μεγάλη ποικιλία των καρποφόρων δέντρων, που η συγκομιδή τους έδινε τις πρώτες ύλες για τις γλυκές αλχημείες του ιδιοκτήτη. Εκεί, απολαμβάνοντας το κολατσιό μας μαζί με τη θέα του Πύργου, που οι τοίχοι του, σε μία περίοδο που περιμένουν την ανασκευή τους κάτω από τα ικριώματα, διατηρούν ακόμα τις παλιές αποχρώσεις της ώχρας, αναπολούσαμε με τη φαντασία μας, τις μέρες αίγλης του Πύργου, όταν κατοικείτο από τον ιδιοκτήτη του και το υπηρετικό προσωπικό του, κάθε φορά που από την Αίγυπτο έρχονταν τους καλοκαιρινούς μήνες για διακοπές.

Στα Λάμυρα, χωριό ορόσημο της Άνδρου για τα τεράστια καλοδιατηρημένα πέτρινα σπίτια με τους μεγάλους καταπράσινους κήπους ολόγυρα, που μαρτυρούν ευημερία, περάσαμε μπροστά από το διατηρητέο Σχολείο των Λαμύρων, γνωστό ως Παρθεναγωγείο, με την όμορφη πλατεία με το γέρο-πλάτανο, δωρεά προς το τόπο του προαναφερόμενου Ιωάννη Αθηναίου.

Γεμίσαμε τα παγούρια μας νερό από τη πηγή του Εμπειρίκου που χρονολογείται από το 1840, και μετά βαδίζοντας στο καλοδιατηρημένο πλακόστρωτο μονοπάτι των Λαμύρων, συνεχίσαμε έξω από τον οικισμό, μέσω ενός καλοδιατηρημένου μονοπατιού με υπέροχη θέα στην κοιλάδα της Μεσαριάς. Σύντομα φτάσαμε στην όμορφη ρεματιά και το μικρό τοξωτό γεφύρι της Ράουσας, με τη πέτρινη επιγραφή «Οδός Ράουσας, δαπάνη Αλκιβιάδη Εμπειρίκου 1912», που τράβηξε το ενδιαφέρον της ομάδας για τη κατασκευή αυτής της καλοδιατηρημένης οδού-καλντεριμιού που ενώνει μέχρι και σήμερα τις Μένητες με τα Λάμυρα. Συνεχίσαμε τη καταπράσινη πορεία μας με την αδιάκοπη θέα προς το κάμπο της Μεσαριάς μπροστά και την Αρχοντική Χώρα πίσω.

Το κέρασμα στον Πολιτιστικό Σύλλογο Μενήτων
Σε λίγο και όταν το πράσινο είχε γίνει πλέον εμφανώς οργιώδες, είχαμε φτάσει πάλι στις Μένητες απ’ όπου είχαμε ξεκινήσει το πρωί. Και επειδή οι Μένητες δεν είναι μόνο όμορφες και καταπράσινες αλλά και φιλόξενες, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μενήτων, μας δέχθηκε και μας φιλοξένησε στη Στέγη του, όπου με την ευγενική πρωτοβουλία της Προέδρου του και εθελόντριας – Route Angel στο ANDROS ROUTES, Δέσποινας Πέττας-Χατζόγλου, και των άλλων μελών του, μας πρόσφεραν τα χριστουγεννιάτικα καλούδια που είχαν ετοιμάσει, λουκουμάδες, μελομακάρονα και παστέλι με ντόπιο μέλι και καρύδια, ρακί, χριστόψωμο και φυσικά τα καταπληκτικά μανταρίνια και πορτοκάλια της περιοχής!!! Τι ποιο ωραίο μετά το φαγοπότι των Χριστουγέννων, από ένα τέτοιο περίπατο στη φύση και στα μονοπάτια μας, που να τελειώνει σε ένα τέτοιο Χριστουγεννιάτικο Κέρασμα. Ευχαριστούμε πολύ όλους τους συμμετέχοντες που περπάτησαν μαζί μας και μας βοήθησαν στη προσπάθεια να διατηρούμε τα μονοπάτια μας καθαρά και ανοικτά, μαζεύοντας σκουπίδια, μεριάζοντας πέτρες και να κόβοντας κλαδιά στο διάβα μας, και ευχαριστούμε ιδιαίτερα το Πολιτιστικό Σύλλογο Μενήτων για την άψογη φιλοξενία της Προέδρου και των μελών του.