Υπάρχουν καλά φίδια; Ποια είναι δηλητηριώδη; Γιατί δεν είναι σωστό να σκοτώσουμε ένα φίδι; Σε αυτά τα ερωτήματα και σε άλλα πολλά απαντά ο Φώτης Τσέρτος με αυτά τα δυο κατατοπιστικά “ντοκιμαντέρ” που σκοπό έχουν να ενημερωθούμε για την “φοβιστική΄’ κατηγορία των ερπετών. Τα φίδια δεν είναι εχθροί, είναι κρίκος μιας αλυσίδας που πρέπει να σεβόμαστε διότι μοιραζόμαστε την ίδια στέγη: τον πλανήτη γη!

Κείμενο, βίντεο: Φώτης Τσέρτος
Απόδοση στα Αγγλικά: Βιολάντη Βρατσάνου

“Το 1983 επισκέφτηκα πρώτη φορά το νησί της Άνδρου σε ηλικία 5 ετών. Ο πατέρας μου, αν και καταγωγή από Μεσσηνία ερωτεύτηκε εκτός την μητέρα μου και το νησί! Αυτο σήμαινε ότι κάθε Πάσχα, Καλοκαίρι αλλά και Χριστούγεννα ,κάποιες φορές, πηγαίναμε στο νησί για τις εν λόγω διακοπές. Ειδικα τα Καλοκαίρια που οι γονείς δουλεύανε εγώ και η αδελφή μου περνούσαμε 2,5 ολόκληρους μήνες στο νησί με τον παππού και την γιαγιά!

Το χωριό στα βόρεια του νησιού ως ορεινό δεν διέθετε κοντά παραλία. Ο παππούς δεν οδηγούσε οπότε περιμέναμε την άδεια των γονιών μου για να πούμε ότι κάναμε κανα μπάνιο. Στο χωριό τα λιγοστά σπίτια ήταν διάσπαρτα.Το δίκτυο του ρεύματος είχε αρχίσει σιγά- σιγά να συνδεει τα απομακρυσμένα χωρια. Τηλέφωνο στο σπίτι δεν υπήρχε και όταν ήθελες να ειδοποιήσεις ταξί να έρθει έπρεπε να περπατήσεις 2χλμ απόσταση σε ένα φιλικό σπίτι που διέθετε ένα παλιό τηλέφωνο με βύσματα! Καταλαβαίνει κανεις λοιπόν ότι λόγω συνθηκών η επικοινωνία με το λιμάνι στην πόλη του Γαυρίου δεν ήταν εύκολη. Αυτή όμως η απομόνωση είχε και την ομορφιά της!!

Λόγω λοιπόν των παραπανω συνθηκών ο παππούς και η γιαγιά που ήταν υπεύθυνοι για την φροντίδα μας τους Καλοκαιρινούς μήνες είχαν τον εξής φόβο που μας επαναλάμβαναν κάθε φορά: “Μην απομακρύνεστε όταν παίζεται, από το σπίτι! Μακριά από τα ντουβάρια και τα χωράφια μην σας τσιμπήσει κάνα φίδι!”. Επίσης σε επισκέψεις συγχωριανών η από άλλα χωριά συγγενών οι,η συζητήσεις για τα καθημερινά συμπεριέλαβαν και αναφορές για θεάσεις φιδιών που ήταν επικίνδυνα και έπρεπε να θανατωθούν.

Ονομασίες φιδιών όπως Σαπίτης, Αστρίτης, Οχιά έμειναν στο παιδικό μου μυαλό δημιουργώντας φόβο και δέος μη τυχόν έρθω και εγώ αντιμέτωπος με αυτά. Φίδια βέβαια όπως η Δενδρογαλια τα είχαν σε καλύτερη εκτίμηση γιατί καθάριζαν τα χωράφια και τις αποθήκες από τρωκτικά! Με το πέρασμα των χρόνων όμως και μέσα από την προσωπική μου ενημέρωση αποδείχθηκε, πως τόσο η άγνοια – αμάθεια όσο και ενστικτώδης φόβος κάθε φορά που συναντάμε ένα φίδι είναι οι κύριοι παράγοντες της λανθασμένης συμπεριφορά μας απέναντι σε αυτά τα παρεξηγημένα ερπετά!

Η Άνδρος διαθέτει πλούσια ερπετοπανιδα λόγω του ιδιαίτερου κλίματος της. Είναι γεγονός ότι σε σχέση με τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων διαθέτει περισσότερο πράσινο. Αυτό παίζει το ρόλο του στο να δημιουργούνται ιδιαίτερα ενδιαιτήματα που φιλοξενούν μεγάλη ποικιλία ερπετών. Σκοπός των δύο παρακάτω ερασιτεχνικών ντοκιμαντέρ είναι να παρουσιάσουν τα πιο γνωστά φίδια του νησιού,να ενημερώσουν τους ντόπιους αλλά και όσους κινούνται στο μεγάλο πεζοπορικό δίκτυο της Ανδρου, που περιλαμβάνει πάνω από 200χλμ παραδοσιακών μονοπατιών, για την σημαντικότητα των φιδιών στην βιοποικιλότητα του νησιού!”.

Η ερπετοπανίδα της Άνδρου αποτελείται από 15 είδη.
Δύο από αυτά αντιπροσωπεύονται από υποείδη που είναι ενδημικά της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, στην Άνδρο ζουν τα εξής ερπετά:
—Ποταμοχελώνα, Mauremys caspica. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81, τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.
—Κυρτοδάκτυλος, Cyrtopodion kotschyi tinensis. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81 και τη Σύμβαση της Βέρνης. Υποείδος ενδημικό των Β Κυκλάδων.
—Αβλέφαρος, Ablepharus kitaibelii. Προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.
—Τρανόσαυρα, Lacerta trilineata citrovittata. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81, τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Ενδημικό υποείδος των Βορείων Κυκλάδων.
—Αιγαιόσαυρα, Podarcis erhardii mykonensis. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81, τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Υποείδος ενδημικό των Β Κυκλάδων.
—Ανήλιαστος, Typhlops vermicularis.
—Ερημόφιδο, Eryx jaculus.
—Ζαμενής, Coluber caspius. Προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.
—Δενδρογαλιά, Coluber gemonensis. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81 και τη Σύμβαση της Βέρνης.
—Λαφιάτης, Elaphe quatuorlineata. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81, τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.
—Σπιτόφιδο, Elaphe situla. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81, τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.
—Νερόφιδο, Natrix natrix. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81 και τη Σύμβαση της Βέρνης.
—Αγιόφιδο, Telescopus fallax. Προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81, τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.
—Οχιά, Vipera ammodytes. Προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.

ΠΗΓΗ: anetky.e-cyclades.gr